ENQUETE NAAR NATUURBELEID VOOR PROVINCIALE STATEN

11 vragen over de natuur naar alle provincies en met alle ontvangen antwoorden (onverkort en onbewerkt).

De vragenlijst is verzonden aan alle partijen die meedoen aan de Provinciale Staten verkiezingen.

NOORD-HOLLAND

VRAGEN

Partij vd dieren

D66

VR1

1. Ons land heeft relatief nog maar weinig natuurgebied over. Wat staat er in uw partijprogramma vermeld over zorg/ bescherming van onze natuur en bossen?

We hebben een apart hoofdstuk geweid aan natuur. Deze is integraal hieronder overgenomen. 3. Ruimte voor natuur De Partij voor de Dieren geeft natuur de prioriteit die zij verdient. Natuur heeft een eigen waarde en behoort alleen al om die reden onze bescherming te krijgen. Bovendien vormt zij met haar diversiteit aan planten, dieren en ecosystemen de basis voor onze voedselproductie en is zij essentieel voor een gezonde leefomgeving. Zo bespaart groen in steden en dorpen energie en vermindert het de kans op wateroverlast en hittestress. Ook voelen we ons stukken gezonder en gelukkiger met groen om ons heen en leidt een groene omgeving tot minder criminaliteit en agressie. Natuur is geen luxe, maar het fundament van ons bestaan. Het is onze plicht om te zorgen voor een leefbare aarde, nu en in de toekomst. De provincie heeft hier een zeer belangrijke rol in. De Noord-Hollandse natuur en biodiversiteit worden bedreigd. Van de oorspronkelijke biodiversiteit in Nederland is nog maar vijftien procent over. Natuurgebieden vormen als het ware eilandjes in het verstedelijkte gebied en de groene woestijn van de intensieve landbouw. Dit is een belangrijke oorzaak van de afname van de biodiversiteit. De vernietiging van de natuur blijft doorgaan en de provincie Noord-Holland laat de bezuinigingen nadreunen. Op zoek naar het snelle geld wordt bijna altijd gekozen voor het opofferen van natuur aan kortetermijnbelangen zoals asfalt, bouwen en intensieve recreatie. Schaalvergroting van landbouwpercelen zorgt er maar al te vaak voor dat natuur verdwijnt. Uitstoot van schadelijke stoffen door industrie, verkeer en de intensieve veehouderij tast daarbij de natuur en de bodem steeds verder aan, net als het gebruik van landbouwgif. De Partij voor de Dieren wil meer natuur en een veerkrachtige natuur. Door natuurgebieden met elkaar te verbinden wordt de natuur sterker, de biodiversiteit groter en de kans op het voortbestaan van veel soorten vergroot. De oorspronkelijke Ecologische Hoofdstructuur realiseren we zo snel mogelijk en we versterken de natuur die we nog over hebben in Noord-Holland. Het huidige natuurbeheer moet anders. De provincie moet inzetten op bronbeleid: natuurvervuiling moet worden voorkomen. Dat betekent minder landbouwdieren, geen nieuwe veestallen of wegen in of door natuurgebieden en natuurlijkere waterstanden. Festivals in de natuur verstoren de rust voor mens én dier en moeten worden teruggedrongen. Natuur verbinden en behouden De natuur die nog over is in Noord-Holland moet natuur blijven. Door natuurgebieden met elkaar te verbinden zijn er meer migratiemogelijkheden en krijgen planten- en diersoorten betere kansen. De natuur hoeft zich niet terug te verdienen of te bewijzen. Daarom wordt het vermarkten van de natuur gestopt. • De oorspronkelijke Ecologische Hoofdstructuur met alle verbindingszones is in 2023 af. • De provincie gebruikt haar onteigeningsbevoegdheid om de aankoop van grond voor de realisatie van natuurgebieden te bewerkstelligen. • Natuurgebieden worden met elkaar verbonden, bijvoorbeeld door ecoducten, oversteekplaatsen en paddentunnels. Lokale initiatieven voor verbindingszones worden ondersteund. • De provincie zet zich in om het aantal wegen door natuurgebieden te verminderen. • In de omgevingsvisie beschrijft de provincie een heldere en ambitieuze visie op natuur in 2040 met een goede beschrijving van de huidige staat van de natuur, de gewenste milieukwaliteit en een concreet plan met tijdpad om de ambitie te realiseren. • Levende flora en fauna zijn goed gemonitord en de gegevens zijn openbaar toegankelijk. • Waterstanden gaan omhoog om (veen)bodemdaling te stoppen en natuurwaarden te beschermen. • De wateren in Noord-Holland voldoen zo spoedig mogelijk aan de kwaliteitseisen volgens de Kaderrichtlijn Water. • Het gebruik van prikkeldraad in de natuur wordt verboden. • Bestaande natuur wordt versterkt. • De festivalisering van de natuur wordt gestopt. • Recreatieschappen worden financieel gesteund. Biodiversiteit beschermen De biodiversiteit staat zwaar onder druk, vooral door toedoen van de intensieve landbouw. Gifgebruik en andere milieuvervuiling vernielen de natuur en worden daarom hard aangepakt. Bestaande leefgebieden worden beschermd en waar nodig hersteld. Insecten als bijen zijn onmisbaar voor de natuur maar ook voor de bevruchting van landbouwgewassen. • Gebruik van (landbouw)gif, kunstmest en drijfmest in en om de natuur wordt gestopt. • Waterwinning wordt ondergeschikt gemaakt aan de ecologische eisen van het gebied. • Wegbermen van provinciale wegen zijn ecologisch beheerd en ingericht, met speciale aandacht voor de bijen en andere insecten. • De provincie stimuleert natuurinclusieve landbouw, het aanleggen van houtwallen en het tijdelijk uit productie nemen van delen landbouwgrond ten behoeve van ecologisch herstel. • Daadwerkelijke bescherming van dieren, natuur en milieu zijn het uitgangspunt bij beheerplannen voor de Natura 2000-gebieden en het verlenen van vergunningen. • Rondom natuurgebieden wordt de intensieve landbouw versneld afgebouwd. • Elke toename van stikstofvervuiling is verboden. • De doorgeslagen bomenkap, zoals in de Schoorlse Duinen, wordt gestopt. Er komt meer ruimte voor bossen en aanplant van nieuwe bomen. • Recreatie gaat niet ten koste van natuur en landschappelijke waarden. Alleen ecologisch verantwoorde recreatie is toegestaan in natuurgebieden, zoals fietsen en wandelen. • Vliegen met drones in natuurgebieden wordt niet toegestaan omdat het verstorend is. • De natuurtoets wordt met terugwerkende kracht uitgevoerd voor (bedrijfs)activiteiten die geen deugdelijke vergunning hebben. • De pilot ‘natuurinclusieve landbouw’ wordt uitgebreid. Bijzondere gebieden behouden Natuurgebieden en groene gebieden bezitten belangrijke kwaliteiten die apart beschermd moeten worden, zoals stilte en duisternis. Het volbouwen van open gebied wordt beëindigd. Er komt betere bescherming van oude natuur: oude bossen zijn onvervangbaar. • In de omgevingsvisie zijn Bijzondere Provinciale Natuurgebieden, Nationale Parken, waterwingebieden en waardevolle cultuurlandschappen goed beschermd. • Stilte in stiltegebieden blijft in stand. • Het niet-bebouwde gebied blijft daadwerkelijk open. • Lichtvervuiling in de natuur – bijvoorbeeld door industrie, recreatie, stallen en kassen – wordt aangepakt. • De verlichting langs provinciale wegen en fietspaden verstoort de natuur zo min mogelijk en houdt rekening met dieren. • Economische ontwikkelingen in groene gebieden mogen de natuurkwaliteit niet aantasten. • Natuurlijke landschapselementen als houtwallen en sloten blijven behouden. • Het Oer-IJ krijgt de bescherming die het verdient. • Het Beusebos wordt niet gekapt. Noord-Holland vergroent De Partij voor de Dieren vindt het de hoogste tijd om steden en dorpen te vergroenen. Groene steden en dorpen leveren mens en dier veel op: energiebesparing, minder wateroverlast en in de zomer hoeven mensen en dieren niet te vluchten voor de hitte van opgewarmd beton. Groen maakt gezond en gelukkig. • De leefbaarheid van en het groen in de steden, zoals groene schoolpleinen, tiny forests, voedselbossen en groene speelplaatsen, worden gestimuleerd. • De provincie steunt dierenwelzijns-, natuur- en milieueducatie. • Scholen kunnen subsidie krijgen om ‘groene schoolpleinen’ aan te leggen.

Terwijl de Noord-Hollandse bevolking fors blijft groeien willen we het landschap open houden en ons natuur- en cultuurlandschap blijven beschermen. D66 wil daarom een versnelling in de uitvoering van het realiseren van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) – de vroegere ecologische hoofdstructuur - door de inzet van een gebiedsmakelaar. Het doel is minimaal 275 hectare per jaar aan natuur te realiseren onder andere ter versterking van de biodiversiteit. D66 wil de bodemdaling in veenweidegebieden stoppen. Er wordt geld ter beschikking gesteld voor drainage en voor andere vormen van teelt. D66 wil dat de financiering van natuurbeheer voor langere termijn is veiliggesteld zodat natuurbeheerders, agrariërs en particulieren weten welke investeringen zij kunnen doen. Uitgangspunten en ambities: • Noord-Holland moet uiterlijk in 2030 op alle plekken voldoen aan de Europese richtlijnen voor gezonde lucht. • In 2027 moet Noord-Holland voldoen aan de Kaderrichtlijn water. Er wordt daarom geïnvesteerd in natuurvriendelijke oevers. • We zorgen voor de bescherming van de grutto en andere weidevogels via een slimme gebiedsinrichting, een aangepast maairegime én effectieve bejaging van roofdieren. • De subsidieregeling Asbest eraf, Zonnenpanelen erop ten behoeve van agrarische schuren verbreden we naar andere locaties waar nog veel asbest op daken voorkomt, zoals loodsen van jachthavens, industrieterreinen en woningschuren.

VR2

2. Regelmatig worden natuurgebieden gekapt en afgegraven om daar een andere dan de huidige aanwezige biodiversiteit te genereren. Wat vindt uw partij er van dat bomen gekapt worden en gebieden worden afgegraven alleen maar voor een andere "biodiversiteit". (Die toevalligerwijze ook nog gesubsidieerd wordt..).

In ons verkiezingsprogramma hebben we niet voor niets de zin “De doorgeslagen bomenkap, zoals in de Schoorlse Duinen, wordt gestopt. Er komt meer ruimte voor bossen en aanplant van nieuwe bomen.” Opgenomen. In Noord-Holland moeten we echt vaart gaat namen met de aanleg van natuur en niet proberen steeds meer natuur op het zelfde stukje proberen aan te leggen.

Hier spelen verschillende vraagstukken en dus ook afwegingen een rol. Enerzijds is er een algehele zorgplicht om de biodiversiteit te versterken. Anderzijds is er ook sprake van ‘verdringing’: invasieve exoten die onze gebieden intrekken en die de inheemse soorten bedreigen. Dit vraagt om beheersmaatregelen en in sommige gevallen mogelijk ook om een actieve bestrijdingsplicht. Het kappen van bossen mag nooit een doel op zich zijn. D66 wil de bossen beschermen. Landschapsbeherende partijen (zoals Staatsbosbeheer, Landschap N-Holland e.d.) hebben daarbij een beheerstaak. Het kappen van bomen/bossen kan nodig zijn. Productiebos kent een beperkte houdbaarheid (ook vanwege veiligheid: Populieren waaien op een gegeven moment om) en zijn ook gepland om op een gegeven moment weer te kappen. Soms is het ook nodig om bossen uit te dunnen, om te voorkomen dat andere soorten ‘verstikken’, bijvoorbeeld door te weinig zonlicht. Soms kan een ‘oprukkend bos’ ook de oorspronkelijke vegetatie en soorten verdringen, dit speelt o.a. in de Noord-Hollandse duinen, waar oorspronkelijke soorten (zowel flora als fauna) onder druk staan. Dit vraagt dan een belangenafweging, waarbij N2000-doelstellingen en NNN-afwegingen een rol spelen.

VR3

3. Is uw partij van plan streng toe te zien op tegengaan van ontbossing, zoals aanbevolen door het Klimaatakkoord? JA/NEE

Ja, mocht er voor het klimaatakkoord biomassa gebruikt worden. Dan zal deze biomassa uit Nederland afkomstig moeten zijn en zullen we hiervoor nieuwe productiebossen moeten aanplanten. Deze zullen buiten de bestaande natuurgebieden moeten plaatsvinden en zullen we ook niet zien als natuur, maar als landbouw.

Voor ons is het klimaatakkoord en de te nemen acties integraal uitgangspunt in ons beleid op tal van terreinen. Concreet staat er in ons programma dat ‘… bij ieder infrastructureel project dient een landschapsplan en een compensatieplan te worden gemaakt, waarin aandacht wordt besteed aan de inpassing en de invloed op natuur, cultureel erfgoed en landschap en de uitvoerbaarheid van natuurcompensatie.’ Dat neemt dus niet weg dat bomenkap aan de orde kan zijn, zoals hiervoor al benoemd en beargumenteerd in het kader van een ecologische belangenafweging.

VR4

4. Staat uw partij, ondanks de groeiende protesten van burgers, bij voorbaat vierkant achter kapplannen van provincie of natuurbeheerder? JA/NEE

Nee, hier staan wij niet achter.

Wij staan nooit ergens vierkant in en gaan uit van ‘de kracht van het argument’. Per situatie moet je de belangen afwegen, maar zeker bij het kappen van bomen zal dat sterk beargumenteerd moeten worden.

VR5

5. Of is uw partij bereid om, in samenspraak met omwonenden, dergelijke plannen aan te passen? En bossen te laten staan? (dit geldt ook voor bosomvorming). JA/NEE

Ja, samenspraak met omwoners stimuleren we. Maar we zullen vooral natuur moeten aanleggen buiten de al aanwezige natuurgebieden en we zullen de impact van o.a. de landbouw sterk moeten terugdringen op de huidige natuur.

Naast ‘de kracht van het argument’ speelt draagvlak ook een belangrijke rol om tot goede besluitvorming te komen. Als doelen ook op een andere manier behaald kunnen worden, dan staat D66 daar bij voorbaat voor open. D66 bepleit dan ook een aantal participatiemogelijkheden in ons verkiezingsprogramma: ‘Dankzij D66 is er een provinciaal referendum mogelijk gemaakt. Dat willen we omvormen naar een bindend correctief referendum, zodra dit grondwettelijk mogelijk wordt. D66 staat ook open voor andere vormen van regionale experimenten, zoals de Democratic Challenge of de inzet van e-participatie via buurtapps en mogelijkheden voor burgerinitiatieven. Zo wil D66 particuliere samenwerking op het gebied van woningbouw en duurzame energieopwekking stimuleren. D66 wil zoveel mogelijk inwoners de gelegenheid geven mee te bouwen aan de toekomst van Noord-Holland.’

VR6

6. Zowel planten als vooral volwassen bomen nemen C02 en stikstofverbindingen op uit de lucht, geven veel zuurstof af en geven verkoeling in de zomer. (Zie WUR rapport: Het Nederlandse Bos als bron van C02: http://edepot.wur.nl/423687i. Naaldbomen filteren zomer en winter fijnstof en zand; in droge zomers gebruiken zij minder water dan loofbomen en gaan daarmee verdroging tegen; bufferen tevens tegen wateroverlast en houden water vast. Om de hoeveelheid C02 terug te dringen zijn bomen en bossen dus broodnodig. (Klimaatakkoord o.a.). (Zie hierover ook het European Academies Science Advisory Council/ EASAC rapport; Hoofdstuk 3: FORESTS AND BIODIVERSITY: 3.1 pag. 16 linker kolom: https://easac.eu/fileadmin/PDF s/reports statements/Forests/EASAC Forests weh complete.pdf Toch worden in ons land in toenemende mate om controversiële redenen in grote hoeveelheden bossen en bomen gekapt. VRAAG: Wordt hieraan in uw partij programma aandacht besteed? JA/NEE Zo ja; hoe?

Ja, er moet op z’n minst voldaan worden aan we WHO normen voor luchtkwaliteit. Verder bespaart groen in steden en dorpen energie en vermindert het de kans op wateroverlast en hittestress.

Wij besteden veel aandacht in ons programma aan het probleem van de CO2-uitstoot en vooral wat te doen om de CO2 te verminderen en wat we kunnen doen om de klimaatdoelen te halen. Ook het belang van duinen en bossen en bescherming van het typische N-Hollandse landschap besteden we veel aandacht en zorg. Hieronder enkele teksten uit ons programma: ‘Noord-Holland kent een zeer divers en karakteristiek natuur- en cultuurlandschap van onder andere duinen, bossen, heiden, polderlandschappen, veenlandschappen en watergebieden met elk hun eigen waarden. Noord-Holland kent duidelijke grenzen tussen steden en groen (groene scheggen). D66 vindt dit een belangrijk kenmerk van het Noord-Hollandse landschap en wil dit behouden en bewaken. Terwijl de bevolking groeit, willen we vasthouden aan ruimte voor natuur. Het kunnen genieten van de natuur is voor ons als Noord-Hollanders belangrijk. Daarnaast levert natuur ook economische waarde. De duinen vormen de perfecte kustbescherming en waterzuivering. De aanwezigheid van groen heeft een positief effect op het welbevinden van onze inwoners en het vestigingsklimaat van bedrijven. Natuur draagt bij aan onze kwaliteit van leven. Natuur moet voor iedere Noord-Hollander bereikbaar zijn, vooral met de fiets of met het OV. Natuur is er om van te genieten en daarom moet recreatie in de natuur in beginsel mogelijk zijn. Daarbij is uiteraard de bescherming van kwetsbare flora en fauna een belangrijke voorwaarde. D66 wil een landschapsfonds instellen. Dit fonds is bedoeld om maatregelen ter versterking van het landschap te financieren. Dit geld kan bijvoorbeeld worden gebruikt om het landschap rondom cultureel erfgoed te versterken. Te denken valt aan tuinen, lanen en de liniedijken van de Stelling van Amsterdam.’

VR7

7. Zo ja, bent u bereid om de generieke ontheffing van melding van voorgenomen veiling in te trekken die grote natuurbeheerders ongestraft en zonder toezicht/ controle hun (n.b. gesubsidieerde) levering aan biomassacentrales toestaat en daardoor ontbossing tegen te gaan c.q. te voorkomen? JA/NEE

De Provincie kan niet eigenhandig de generieke ontheffing intrekken. We kunnen hier als Provincie wel op aandringen bij het rijk. Er zit op dat punt een verschil tussen een meldplicht bij GS en het kunnen aanpassen van de Wnb. Maar de provincie keurt wel de natuurbeheerplannen goed en provinciaal gezien biedt dit een betere kans op bescherming.

JA

VR8

8. Biomassacentrales zijn 15% vervuilender dan gas-of kolencentrales: https://www.trouw.nl/groen/rivm-waarschuwt-voor-biomassa-het-kan-deqezondheid-schaden-~a3dde011 / Ook genoemd EASAC rapport vermeldt dat verstoken van bomen als biomassa i.p.v. het conserveren van bestaand bos als C02 opslag, het Akkoord van Parijs in gevaar brengt. Hoofdstuk 4: Forestry in EU climate and energy policy 4.1.1 en 4.1.2. Zie m.n. pag. 21, 2e kolom en pag. 22, 2e kolOm.(https://easac.eu/fileadmin/PDF s/renorts stalements/Forests/EASAC Forests web complete.pdf ) VRAAG: Bent u bereid een halt toe te roepen aan de bouw van steeds meer biomassacentrales en aanlegvergunning in uw provincie hiervoor te weigeren? JA/NEE

Ja, we maken ons zorgen over de groei van meer en grotere biomassacentrales. Zie bijvoorbeeld: https://noordholland.partijvoordedieren.nl/vragen/biomassacentrale en https://noordholland.partijvoordedieren.nl/nieuws/partij-voor-de-dieren-wil-verbod-op-biomassacentrales

JA

VR9

9. Bossen en natuurgebieden zijn de laatste veilige plaatsen voor de huidige nog aanwezige flora en fauna. VRAAG: Hoe verzekert u, als toezichthoudende instantie, de instandhouding van de huidige bosoppervlakte van grote eigenaren?

De Partij voor de Dieren is op dit moment niet de toezichthoudende instantie. Maar we zijn zeer scherp op plannen en kritisch op natuurbeheerplannen.

In 133 gebieden heeft de provincie de wezenlijke kenmerken en waarden (WKW’s) van een gebied vastgesteld. Het gaat hierbij om de ecologische, natuurlijke en culturele waarden van een gebied. D66 wil bij de ontwikkeling van natuurgebieden deze waarden beschermen. Daarnaast zijn diverse N2000-beheersplannen vastgesteld in N-Holland met doelstellingen en beheersmaatregelen. Verder lopen we achter bij het realiseren van het Natuurnetwerk Nederland (vergroten en verbinden van natuurgebieden) en kiest D66 voor een versnelling hiervan, zoals reeds bij het antwoord op vraag 1 vermeld.

VR10

10. VRAAG: Hoe ziet uw partij erop toe dat deze eigenaren voldoen aan de eisen van de Europese richtlijnen m.b.t. bosbehoud, alsook aan de voorschriften van EASAC, dat een oud bos en oude bomen die zijn opgegeven als beschermd ook daadwerkelijk bewaard blijven als beschermde leefomgeving voor vogelsoorten als spechten en volgens de Wet Natuurbescherming strikt beschermde diersoorten als bijvoorbeeld das, boommarter, vleermuis? (Zie hierover ook het European Academies Science Advisory Council/ EASAC rapport; Hoofdstuk 3. FORESTS AND BIODIVERSITY: 3.1 pagina 16, rechter kolom en pagina 17 rechter kolom). https://easac.eu/fileadmin/PDF s/reports statements/Forests/EASAC Forests web complete.pd

Bij alle plannen die passeren zijn we kritisch op de MER en de natuurtoetsen die worden uitgevoerd. Daarnaast stellen we vragen, dienen we moties en amendementen in om verwoestende plannen tegen natuur, (oude)bossen en leefgebied van dieren tegen te gaan, om zo dat wat we hebben te beschermen en te versterken.

Met de beschrijving van de wezenlijke kenmerken en waarden voor natuurgebieden zal worden vastgelegd wat waar beschermd moet worden en dat controle via de RUDs zal plaatsvinden. Bovendien schrijft de wet allerlei beschermingsmaatregelen voor, voor flora en fauna. D66 zal er zorg voor dragen dat de RUDs hier streng op gaan toezien.

VR11

11. In 2016 was sprake van aanleg van 100.000 ha bos op diverse locaties in ons land: https://www.duurzaambedriifsleven.nl/aari-food/18583/100000-hectarenieuw-bos-teaen-klimaatveranderina Dit i.v.m. de ontbossing in Nederland die in verhouding gelijk was aan die van de Amazone: hftps://demonitor.kro-ncrv.nl/artikelen/nederland-ontbostverhoudingsaewiis-meer-dan-het-amazoneaebied. (Zie over deze 100.000 ha bos ook het European Academies Science Advisory Council/EASAC rapport; Hoofdstuk 5. pag. 30, Box 8: Temperateforest policies (multi-functionality): https://easac.eu/fileadmin/PDF s/reports statements/Forests/EASAC Forests web complete.pdf VRAAG: Hoeveel ha nieuw bos zou uw partij aanleggen in uw provincie?

Er moet nog minimaal 3000 hectare natuur aangelegd worden in Noord-Holland. Dit is gevarieerde natuur, niet alleen bos maar allerlei natuur. Daarnaast moet ook in het buitengebied meer bomen aangeplant worden als beschutting voor dieren, maar ook voor het vergroting van de biodiversiteit. Deze laatste zullen echter meer solitaire bomen zijn.

Eén van onze vijf speerpunten in het D66-verkiezingsprogramma in N-Holland gaat over robuuste natuur: D66 versnelt het realiseren van het Natuurnetwerk Nederland – de vroegere ecologische hoofdstructuur – en levert daarmee een extra inspanning op het gebied van herstel van de biodiversiteit. We gaan 275 ha per jaar aan natuur realiseren, ook om van te genieten. Dit is niet uitgewerkt in ha nieuw bos.